چگونه یک مقاله علمی را خلاصه کنیم؟ خلاصه کردن یک مقاله علمی فرآیندی است که باهدف تمرکز دقیق بر نتایج یک مقاله است که در یک مجله علمی چاپ‌شده است. نتیجه خلاصه‌سازی یک مقاله علمی برای چاپ مقاله آن است که می‌تواند به خوانندگان یک توصیف دقیق از کلیت مقاله ارائه دهد و بینش بیشتری نسبت به نتایج آن ارائه کند. نگارش و خلاصه‌سازی مقاله علمی معمولاً جزوی از تکالیف دانشجویان در دانشگاه‌ها و پژوهشگران است. بسیاری از دانشجویان و پژوهشگران معمولاً در انجام تکلیف این‌چنینی اولاً سؤالی که به ذهنشان می‌رسد آن است که چگونه یک مقاله علمی را خلاصه کنیم؟
مراحل خلاصه کردن مقاله علمی
مرحله اول : خواندن مقاله
چکیده مقاله را بخوانید: چکیده خلاصه کوتاهی از محتوای مقاله است که مهمترین بخش مقاله میباشد ،هدف چکیده آن است که به محقق اجازه می‌دهد مقاله را سریع بررسی کند.
فهم زمینه پژوهش: اطمینان حاصل کنید که موضوع بحث مقاله یا عنوان مقاله را متوجه شده‌اید و اینکه هدف از این پژوهش چیست؟ با کسب چنین اطلاعاتی، شما می توانید داده‌ها و تحلیل‌های مهم را از داخل مقاله جدا کنید و در خلاصه خود بیاورید.
به بخش نتیجه‌گیری (Conclusion) مقاله بروید : به بخش نتیجه‌گیری مقاله بروید تا درک صحیحی از اتمام مقاله داشته باشید. این کار به شما کمک خواهد کرد تا درباره موضوع مقاله بیشتر بدانید و بفهمید که درنهایت بحث‌ها و نتیجه‌گیری‌های مقاله به کدام سمت میل می کند. اگر شما در ابتدا بخش نتیجه‌گیری را مطالعه کنید، به‌سادگی اطلاعات مندرج در مقاله را خواهید فهمید.
مسئله یا سؤال اصلی مقاله را تعیین کنید : توجه زیادی به پاراگراف اول و دوم مقاله داشته باشید ،زیر ایده اصلی مقاله خط بکشید یا های لایت کنید. به این ایده اصلی تمرکز کنید تا بتوانید مابقی بخشهای مقاله را از همین طریق با یکدیگر مرتبط سازید.
در بخشهای مختلف مقاله صرفاً به دنبال ایده اصلی باشید : نگارش مقاله به این صورت است که بخشهای مهم آن (برای نمونه مقدمه، مواد و روش‌ها، نتایج، بحث و نتیجه‌گیری) معمولاً به‌صورت برجسته و با فونتی درشت‌تر نوشته می‌شود. در هریک از این بخش‌ها نگارنده فرآیند انجام پژوهش را روایت می‌کند و مراحل انجام آن را برمی‌شمرد. روی مفاهیم اصلی مقاله متمرکز شوید، سعی کنید آنها را با ایده اصلی مقاله که توسط مؤلف در قسمت آغازین مقاله مطرح‌شده ارتباط دهید.
در حین خواندن نت‌برداری کنید: مهمترین و کلیدی‌ترین مسئله در خواندن مقاله علمی آن است که شما در طول خواندن مقاله قسمت‌های مهم را علامت‌گذاری کنید. پس مهمترین مطالب را یادداشت برداری کرده و در خلاصه از آن ها استفاده کنید
مرحله دوم: برنامه‌ریزی برای نگارش خلاصه مقاله
توصیف کوتاهی از مقاله را بنویسید : به صورت گذرا فهرستی از مراحل شامل توصیف نتایج، توصیف روش مورداستفاده، و طرح تحقیق مورد مطالب را بنویسید
تصمیم بگیرید که کدام جنبه از مقاله بیشترین اهمیت را دارد: به مهمترین بخش مقاله بپردازید و ایده های اصلی مقاله را بیان کنید
در خلاصه مقاله، لغات و اصطلاحات کلیدی را معین کنید : هر لغت و کلمات کلیدی که مؤلف در مقاله نوشته باشد باید در خلاصه شما باشد و توضیح و بحث مختصری نیز برای آن آورده شود.
خلاصه را کوتاه بنویسید: به‌حساب سرانگشتی، خلاصه شما نباید بیشتر از ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کلمه باشد. شما میتوانید خلاصه‌تان را در چند پاراگرف و در قالب یا چهارچوب تقسیمبندیهای اصلی مقاله بنویسید (مقدمه، روش و…).
مرحله سوم : نوشتن خلاصه مقاله
- از ضمایر شخصی استفاده نکنید .
- با تعریف مسئله اصلی پژوهش شروع کنید.
- به ابزارهای اندازه‌گیری، نمونه‌گیری و روش‌های انجام پژوهش در مقاله اشاره کنید.
- نتایج را توصیف کنید.
- مراقب باشید نتیجه‌گیری خود را از مقاله ننویسید.
- از نقل‌قول مستقیم از مقاله بپرهیزید.
- برای نگارش خلاصه مقاله فعل جملات را در زمان حال به کار ببرید.
- خلاصه را بازبینی کنید.
تفاوت خلاصه و چکیده
بسیاری از افراد خلاصه مقاله را با چکیده اشتباه میگیرند در صورتی آنها با هم تفاوت هایی دارد:
در خلاصه مقاله یک مبحث، شما به بیان کلی مسئله میپردازید و از گفتن جزئیات صرف نظر می کنید؛ در حالی که در چکیده باید نکات ریز را مورد بررسی قرار داد.
در خلاصه مقاله گاها از بیان مسائل مهم خودداری می شود اما اصل چکیده نویسی بیان نکات مهم و کلیدی است.
شما در خلاصه نویسی مقاله میتوانید مبحث را برای دسته هایی از نظز سنی، فکری یا شخصیتی در مسیر مشخصی پیش ببرید اما چکیده برای انتخاب آسان و جستجوی موضوعات استفاده می شود.
خلاصه نویسی مقاله از یک منبع است اما چکیده معمولا برای مقالات تهیه می شود.
خلاصه نویسی مقالات انگلیسی
خلاصه در مقالات فارسی و انگلیسی متفاوت است. در فوق مواردی را بیان کردیم که به طور کلی برای خلاصه مقاله باید در نظر گرفت. ترجمه مقاله انگلیسی به فارسی کار رایجی است اما نمیتوان همه مقاله را برای نوشتن خلاصه مقاله ترجمه نمود، هم زمان گیر و زهم هزینه بر است. پس به راحتی میتوان به کمک خلاصه نویسی مقالات انگلیسی کار را راحت تر نمود. حال میخواهیم شما را با خلاصه نویسی مقالات انگلیسی آشنا کنیم. روش های خلاصه نویسی مقالات انگلیسی معمولا به دو صورت انجام می شود:
خلاصه نویسی استخراجی یا Extractive
در روش خلاصه نویسی استخراجی جملات و بندهایی از متن اصلی انتخاب می شوند و در خلاصه قرار می گیرند. این روش در برنامه های کامپیوتری خلاصه سازی کاربرد دارد. مترجم نکات مهم و تاثیرگذار را انتخاب می کند و با کمی تغییر در خلاصه خود استفاده می نماید. چون در این روش متن عینا از مقاله اصلی منتقل می شود باید روش ذکر منبع به درستی صورت گیرد.
خلاصه نویسی چکیده ای یا Abstractive
در این روش نکات کلیدی و مطالب مهم متن درک شده و به صورت واضح و مختصر بیان می شود. البته در این روش جملات انتخاب شده دقیقا به همان شکل در خلاصه آورده نمی شوند. در واقع بطور کامل بازنویسی و با مفهوم صحیح و صریح خلاصه می شوند. در این نوع خلاصه مقاله ممکن است سرقت ادبی رخ دهد.